Vlaamse Regering en Provincie Oost-Vlaanderen pakken overstromingen Dender aan met ambitieus plan
Vrijdag 31 mei 2024 - Dat de Denderstreek gevoelig is voor overstromingen bleek nog begin dit jaar. De Vlaamse Regering en de Provincie Oost-Vlaanderen keurden een plan goed dat het overstromingsrisico vanuit de Dender aanzienlijk moet doen dalen en tegelijkertijd kansen biedt om wonen, werken en leven in de Dendervallei aantrekkelijker te maken. Samen maken de overheden bijna 22 miljoen euro vrij om de komende jaren de eerste projecten uit te voeren.
De Provincie Oost-Vlaanderen coördineert onder meer de vernieuwing van kades en dijken in de stadscentra van Geraardsbergen en Ninove. Zo krijgen honderden gebouwen en bedrijven extra bescherming en worden de stadscentra een stuk aangenamer. In Denderleeuw en Liedekerke wordt dit gekoppeld aan de herontwikkeling van de stationsomgevingen.
Strategisch Plan Dendervallei
Door haar reliëf en verspreide bebouwing is de Dendervallei gevoelig voor overstromingen. In 2002 en 2010 werd de regio getroffen door zware wateroverlast, maar ook begin dit jaar stonden heel wat straten blank. Sinds een aantal jaar werken de Vlaamse overheid en Provincie Oost-Vlaanderen aan een plan om een oplossing te bieden voor wateroverlast en droogte in de vallei. Waar mogelijk grijpen ze daarbij kansen om ook wonen, natuur, landbouw, economie en toerisme in het gebied te versterken.
Nu het Strategisch Plan Dendervallei goedgekeurd is, wordt het de leidraad voor de Vlaamse overheid en de Provincie om in de vallei de komende jaren heel wat acties en projecten te realiseren. En dat in samenwerking met de Dendergemeenten.
Focus op beschermen, herstellen en ruimte maken voor water
Die acties en projecten zijn te bundelen in drie categorieën van maatregelen: toekomstgerichte locaties beschermen, overstromingsruimte bestendigen en de vallei herstellen.
Zo zullen er, door de bouw van dijken en gericht advies over beschermingsmaatregelen, zo'n 750 woningen en bedrijven worden beschermd die kwetsbaar zijn voor overstromingen vanuit de Dender. In Ninove, Geraardsbergen, Denderleeuw en Affligem ondergaan de kades langs de Dender een volledige transformatie om het centrum beter te beschermen, maar ook aangenamer en toegankelijker te maken.
Ondanks de uitgebreide maatregelen doorheen de Dendervallei kunnen een 90-tal gebouwen niet worden beschermd. Dat zou andere soorten wateroverlast in de hand werken of op andere locaties nog grotere schade veroorzaken. Voor die eigenaars start De Vlaamse overheid een bemiddelingstraject op. Ze krijgen de mogelijkheid om hun eigendom te verkopen aan de Vlaamse overheid via minnelijke verwerving.
Daarnaast worden projecten en acties opgezet om de overstromingsruimte te bestendigen en de vallei te herstellen. Voorbeelden daarvan zijn het onbebouwd laten van ruimte die nu nog onbebouwd is, en tuinen langs de Dender overstroombaar maken. Door op verschillende locaties in de vallei kunstmatig opgehoogde gronden af te graven, moet de waterbergingscapaciteit van de vallei vergroten met 250.000 m3. Dat komt overeen met 100 olympische zwembaden. Zo zal de Dender de ruimte krijgen om te overstromen zonder daarbij schade te veroorzaken.
“Moeilijke problemen oplossen betekent soms ook moeilijke keuzes maken. Het is goed dat verschillende partners vandaag de handen in elkaar slaan om met één duidelijk plan de waterproblematiek in de Dendervallei aan te pakken. Vanuit het provinciebestuur hebben we hiervoor stevig aan de kar getrokken en zetten we ook bij de uitvoering ervan graag onze expertise in.”
gedeputeerde An Vervliet, bevoegd voor Ruimtelijke Planning
Van plan tot uitvoering
De maatregelen en projecten uit het Strategisch Plan zullen stap voor stap worden uitgevoerd. Hiervoor werd een uitvoeringsprogramma opgemaakt. De totale uitvoering van het plan zal een 20-tal jaar in beslag nemen en zal naar schatting 130 miljoen euro kosten. Een eerste reeks projecten staat al de komende jaren gepland.
Eerste projecten starten nog dit jaar op
Samen met de goedkeuring van het Strategisch Plan geven de Vlaamse Regering en de Provincie hun akkoord voor de concrete opstart van een aantal projecten. Zo starten de planprocessen voor de bescherming van de stadscentra van Ninove en Geraardsbergen nog dit jaar, aangezien hier een groot aantal woningen en gebouwen wateroverlast riskeren. Ook het bemiddelingstraject voor de minnelijke verwerving van gebouwen en de herinrichting van de meersengebieden worden voorbereid.
Voor dit eerste maatregelenpakket, dat zal uitgevoerd worden tussen 2024 en 2026, maken de Vlaamse Regering, Provincie en gemeenten bijna 22 miljoen euro vrij.
Noodzakelijke en waar mogelijk versnelde uitvoering van eerder besliste maatregelen
Om het overstromingsrisico te verminderen, is het noodzakelijk om parallel aan het Strategisch Plan ook eerder beslist beleid te blijven uitvoeren. Met name de verbetering van de bevaarbaarheid van de Dender afwaarts Aalst (voor schepen tot 1.350 ton) en de vernieuwing van de stuwen op de Dender. Beide zijn noodzakelijke onderdelen voor een succesvolle uitvoering van het Strategisch Plan.
Nood aan blijvende samenwerking tussen verschillende overheden
Om de uitvoering van het Strategisch Plan te doen slagen, is een goede interbestuurlijke samenwerking noodzakelijk. Deze wordt gewaarborgd vanuit het Territoriaal Ontwikkelingsprogramma (T.OP) Dender.
Zo stelt de Vlaamse Overheid in het kader van T.OP Dender een programmacoördinator aan om de voortgang van en de samenhang tussen alle projecten te garanderen. Daarnaast zorgen projectcoördinatoren in bepaalde projectzones ervoor dat de acties van verschillende initiatiefnemers (lokale overheden, waterwegbeheerders, openruimte partners, rioolbeheerders, ...) op elkaar worden afgestemd. De projectcoördinatoren worden aangesteld vanuit de Vlaamse overheid of de Provincie Oost-Vlaanderen.
Je vindt het Strategisch Plan Ruimte voor Water Dendervallei op www.ruimtevoorwater.be.