Vlaanderen en Nederland slaan de handen ineen voor een Geopark Schelde Delta en kandidaatstelling bij UNESCO

Met de ondertekening van de intentieverklaring op 28 november in Antwerpen is een belangrijke stap gezet op weg naar het grensoverschrijdende Geopark Schelde Delta. De Provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen, Noord-Brabant en Zeeland nemen samen met EGTS Linieland van Waas en Hulst hierin het voortouw. Samen met zo’n 60 partners bestaande uit wetenschap, onderwijs, overheden, ondernemers en maatschappelijke organisaties werken zij samen aan het vormgeven van het Geopark en de kandidaatstelling bij UNESCO.

De Vlaams-Nederlandse Schelde Delta is uniek in haar soort. Nergens ter wereld is er een deltagebied waar de wisselwerking tussen natuurlijke processen en cultuurhistorie, de strijd tussen mens en water zo aanwezig is. De geologische ontstaansgeschiedenis in relatie tot de rijke cultuurhistorie en natuur maken dat het gebied van de Schelde Delta (eigenlijk een estuarium*) alles in zich heeft om een UNESCO Global Geopark te worden. Het gebied beslaat 4 provincies, 61 gemeenten en heeft 1.5 miljoen inwoners.

‘Onze geliefde Scheldedelta is van een zeldzame schoonheid. Dit willen we beter bereikbaar maken voor een breder publiek, zodat meer mensen ervan kunnen genieten. Daarmee zorgen we ook voor draagvlak. Draagvlak dat we hard nodig hebben voor de verdere groei en bloei van de economie, natuur en cultuurhistorie in onze regio’: met deze woorden opende Ludwig Caluwé, gedeputeerde van de provincie Antwerpen, de bijeenkomst ter ondertekening van de intentieverklaring.

Keurmerk

De status van UNESCO Global Geopark is een keurmerk voor de bijzondere geologische en landschappelijke waarden van het gebied. De begrenzing van het gebied moet wetenschappelijk onderbouwd zijn. Het kwaliteitskeurmerk brengt geen extra restricties maar juist wel extra status met zich mee. De Schelde Delta wordt er internationaal mee op de kaart gezet. Bovendien benadrukt het de geologische en landschappelijke kwaliteiten van het gebied waarin ook de mens nadrukkelijk een rol speelt en heeft gespeeld.

Wereldwijd zijn er slechts 147 Geoparken in 41 landen. Op dit moment hebben Nederland en België er beide één: Geopark De Hondsrug en Geopark Famenne Ardenne.

Dynamiek van het gebied in verleden, heden en toekomst

De Vlaams-Nederlandse delta legt 50 miljoen jaar geologische evolutie bloot. Het vertelt het verhaal van een gebied dat is ontstaan door de wisselwerking tussen land, zee en de rivier de Schelde, van ijstijden en schommelingen in de zeespiegel en uiteindelijk van de mens die het natuurlijke landschap in de laatste paar duizend jaar omvormde tot een cultuurlandschap. Het verhaal van de Schelde als estuarium en rivier loopt als een blauwe draad door dit gebied. Een verhaal dat overal in het gebied terug te vinden en te beleven is. Een verhaal over de identiteit van het gebied, een verhaal over verleden, heden en toekomst. Hierdoor biedt de status van Geopark kansen om tot betere spreiding van het toeristisch aanbod te komen en wordt via educatie gewerkt aan bewustwording over de dynamiek van het gebied in het verleden. Dat kan dan weer bijdragen tot  een beter begrip van uitdagingen in gebied zoals klimaatverandering en zeespiegelstijging. Daarnaast vormt het Geopark een platform waar wetenschappers uit diverse vakgebieden elkaar ontmoeten, kennis uitwisselen en daardoor meerwaarde voor hun eigen onderzoeksprogramma’s kunnen vinden. Het Geopark gebied is dus eigenlijk al 2000 jaar lang een Climate Living Lab waarin de mens voortdurend experimenteert om zich aan te passen aan het klimaat en de omstandigheden en er te kunnen blijven wonen.

Grensoverschrijdend samenwerkingsverband

De Provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen, Noord-Brabant en Zeeland vormen, samen met EGTS Linieland van Waas en Hulst, het internationale projectteam. Deze bouwt als kwartiermaker aan het netwerk- en samenwerkingsverband Geopark Schelde Delta. Samen met de partners wordt toegewerkt naar een uitgebreid projectvoorstel, dat eind 2021 wordt aangeboden aan UNESCO. Na een evaluatiebezoek zal UNESCO naar verwachting in het voorjaar van 2023 uitspraak doen over de erkenning.

Meer informatie op deze website.

_{*Estuarium: monding van een rivier, waarin zoet rivierwater en zout zeewater vermengd worden en zodoende brak water ontstaat, en waar getijverschil waarneembaar is.}