Vierde congres over warmtenetten in Vlaanderen een succes

Op dinsdag 24 april 2018 vond in Eeklo het jaarlijkse congres rond duurzame warmte plaats. Warmtenetwerk Vlaanderen (ODE) en Provincie Oost-Vlaanderen brachten er de verschillende overheden, middenveldorganisaties en spelers uit de warmtesector samen. Onder de noemer ‘Bouwen aan warmtenetten’ werd er gepresenteerd, gediscussieerd en informatie uitgewisseld over de uitrol van duurzame warmtenetten in Vlaanderen.

Enkele primeurs van op het congres: een Ruimtelijke Beleidslijn Warmte voor Oost-Vlaanderen

Provincie Oost-Vlaanderen wil in 2050 Klimaatgezond zijn. Dat betekent dat Oost-Vlamingen – om de CO₂-uitstoot terug te dringen – de energie niet langer uit fossiele brandstoffen mogen halen. In Vlaanderen gaat ongeveer 60% van de totale energieverbruik naar warmte: proceswarmte voor de industrie, verwarming & koeling van gebouwen en warm water (cijfers systeembalans VMM, 2017).

Gedeputeerde Peter Hertog, bevoegd voor Energie: "Met de Ruimtelijke Beleidslijn Warmte van 28 maart 2018 legt Provincie Oost-Vlaanderen als eerste Provincie in Vlaanderen de principes vast, waar en welke duurzame vorm van warmteproductie en infrastructuur best wordt ingezet. Provincie Oost-Vlaanderen zal resoluut kiezen voor warmtenetten in de dichtbebouwde steden en kernen."

Net als bij windenergie neemt Provincie Oost-Vlaanderen een pioniersrol op in het beleid rond duurzame warmte. Energie- en klimaatdoelstellingen worden ruimtelijk én in hun maatschappelijke context bekeken, zodat er ruimte wordt gecreëerd voor hernieuwbare energie. Letterlijk ruimte, voor de aanleg van windturbines en warmtenetten in Oost-Vlaanderen, maar ook figuurlijk, in de hoofden van burgers en lokale besturen. 

Gedeputeerde Martine Verhoeve, bevoegd voor Ruimtelijke Planning: “Net als met ons beleid rond wind, wil Oost-Vlaanderen als eerste Vlaamse provincie richting geven aan de warmtetransitie. Een ruimtelijk- en participatief beleid is nodig zodat de transitie naar een duurzaam warmtesysteem zo efficiënt mogelijk kan gebeuren – ook op vlak van de maatschappelijke kosten! Daarom wil de Provincie een kader bieden, door aan te geven waar we best inzetten op welke vorm van duurzame warmte. De Ruimtelijke Beleidslijn Warmte is hiervoor een eerste aanzet, die we in interactie met experts, stakeholders en andere overheden verder zullen verfijnen.”

Het ruimtelijk energiebeleid is een speerpunt geworden in de werking van de Provincie Oost-Vlaanderen. Dat is mede het resultaat van de ondersteuning die het Vlaamse departement Omgeving via de twee strategische projecten Oost-Vlaanderen Energielandschap heeft geleverd.

Nieuwe leidraad warmtenetten voor gemeenten

Beleidskaders en ruimtelijke principes moeten daarna omgezet worden in concrete projecten en daarin spelen steden en gemeenten net een cruciale rol. Tijdens het congres werd daarom de “Leidraad warmtenetten voor lokale besturen” voorgesteld: een handig stappenplan om lokale besturen te ondersteunen bij hun cruciale rol in de ontwikkeling van warmtenetten, bijvoorbeeld:

• een lokale (ruimtelijke)visie op duurzame warmte ontwikkelen
• de regie van lokale warmteontwikkelingen
• of het open stellen en benutten van de eigen gebouwen

Deze leidraad werd ontwikkeld door Warmtenetwerk Vlaanderen in nauwe samenwerking met Provincie Oost-Vlaanderen en het Interreg-project COBEN.

Warmtenet mét burgerparticipatie in Eeklo

Op 24 april gaat in Eeklo de eerste buis in de grond van wat één van de grootste warmtenetten van Vlaanderen kan worden. De stad verrichtte afgelopen jaren pionierswerk om de aanleg van een warmtenet op openbaar domein onder bepaalde voorwaarden juridisch mogelijk te maken. De concessieovereenkomst werd onlangs toegewezen aan het consortium Veolia-Ecopower. Net zoals in het windlandschap, zullen de inwoners van Eeklo kunnen participeren aan het warmtenet. Een detailstudie voor de aanleg van het warmtenet wordt op dit moment opgemaakt.

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein zette zijn handtekening op de eerste buis van het warmtenet in Eeklo. “Warmtenetten maken een essentieel deel uit van ons Vlaams Warmteplan. Vlaanderen heeft ze broodnodig om restwarmte en groene warmte te vervoeren naar woonwijken of bedrijven. Het doet me plezier dat meer en meer gemeenten en steden, zoals Eeklo, een warmtetoets uitvoeren en actief inzetten op warmte-energie. Dat de inwoners hier ook nog eens mee kunnen participeren in het warmtenet, zorgt ervoor dat dit echt een voorbeeldproject is waarvan ik hoop dat het overal in Vlaanderen navolging krijgt.”

Aansluitend op het warmtecongres organiseerde de stad een infomarkt waar geïnteresseerde inwoners van Eeklo alles te weten konden komen over de mogelijkheden van het warmtenet en hoe dit project helpt om de lokale klimaatdoelstellingen (CO2-reductie) te behalen

Het congres ‘Bouwen aan warmtenetten’ werd dit jaar georganiseerd door Warmtenetwerk Vlaanderen (ODE), Provincie Oost-Vlaanderen en volgende partners: het Vlaams strategisch project Oost-Vlaanderen Energielandschap, het Europees project COBEN (Interreg), ISVAG, de stad Eeklo en de partners van het warmtenet in Eeklo, nl. Veolia, energiecoöperatie Ecopower en de afvalintercommunale IVM.