Slotconferentie Interreg Grensinformatievoorziening Vlaanderen-Nederland

Op een feestelijke conferentie op 16 mei in Antwerpen ontvingen de eerste 60 adviseurs uit het grensgebied een erkenning als Adviseur GrensInfoPunt (GIP) Vlaanderen-Nederland. Met dit certificaat kunnen de adviseurs aantonen dat ze de nodige kennis bezitten om burgers en bedrijven te informeren die over de Vlaams-Nederlandse grens willen werken of ondernemen.

De dienstverlening van de GrensInfoPunten kwam tot stand in een driejarig Interreg-project en krijgt vanaf 1 juni een duurzame inbedding in de grensstreek. Op www.grensinfopunt.eu staan de circa twintig locaties bij diverse organisaties waar GIP-adviseurs deze dienstverlening aanbieden. Officiële GIP’s zijn te herkennen aan het logo GrensInfoPunt, dat in het hele grensgebied rond Nederland gebruikt wordt.   

Een brede eerstelijnsdienstverlening

Voormalige, huidige of toekomstige grensarbeiders en werkgevers kunnen in de GIP’s terecht voor kosteloze basisinformatie over wonen en werken aan de andere kant van de grens. Aan Belgische zijde richten VDAB en vakbonden ACV, ABVV en ACLVB in alle grensprovincies met Nederland GrensInfoPunten in. In Oost-Vlaanderen informeert Voka Oost-Vlaanderen voornamelijk werkgevers uit het Gentse Havengebied over de mogelijkheden van grensoverschrijdende werving en tewerkstelling. Aan Nederlandse zijde worden de GrensInfoPunten ingericht bij de gemeenten Terneuzen, Bergen op Zoom, Eindhoven en Maastricht, net als op meerdere locaties van vakbond FNV.

Gedeputeerde Kurt Moens, bevoegd voor Economie

“In een verenigd Europa hebben de interne grenzen toch nog steeds een impact. Zo heeft over de grens gaan werken invloed op je sociale zekerheid, belastingen, kinderbijslag, ... In de grensinfopunten van GIP Scheldemond willen we iedereen die over de grens werkt, wil werken of heeft gewerkt kostenloos kwalitatieve informatie geven. Je kan terecht bij het WSP Terneuzen, de VDAB, de vakbonden en VOKA.”

Om het GIP-certificaat te ontvangen, hebben de adviseurs van deze organisaties een aanvullende opleiding van minstens 6 dagen genoten rond de thema’s sociale zekerheid, belastingen, arbeidsrecht, diploma-erkenning en arbeidsbemiddeling, telkens specifiek in een grensoverschrijdende context tussen België en Nederland.

Een specialistisch backoffice netwerk

Al gauw worden grensoverschrijdende arbeidssituaties complex. Aanvullend aan de dienstverlening van de GIP’s hebben de partners daarom een netwerk met nationale back office instanties uitgebouwd. Dat zijn de landelijke overheidsinstanties die wettelijk bindende uitspraken over het dossier van de individuele grensganger kunnen doen. Aan Belgische zijde gaat het om rijksdiensten RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening), RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid), RIZIV (Rijksdienst voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering), FPD (Federale Pensioendienst) en FONS (de nieuwe Vlaamse uitbetaler kinderbijslag, het vroegere Famifed). In Nederland is er het Bureau voor Belgische Zaken van de SVB voor alle takken van sociale zekerheid en met Team GWO is er een trinationale Belgisch-Nederlands-Duitse belastingdienst aangehaakt bij het netwerk.

Duurzame inbedding en financiering

Het GIP-netwerk kwam tot stand in een driejarig Interreg Vlaanderen-Nederland project. Vijftig percent van de investering van circa 2,5 miljoen EUR werd gedragen door de GIP-organisaties, netwerkpartners en co-financiers, Europa paste via het Interreg-programma de andere helft bij met EFRO (Europees Fond voor Regionale Ontwikkeling)-middelen.

Op 1 juni 2019 zal het project Grensinformatievoorziening Vlaanderen-Nederland beëindigd worden en valt de Europese steun weg.  Aan Nederlandse zijde engageert het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zich om 50% van de kosten van de publieke Nederlandse GIP’s op zich te nemen voor onbepaalde duur. De andere helft leggen de grensprovincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg op tafel, samen met de gemeenten waar een GIP gevestigd is: Terneuzen, Eindhoven, Maastricht en het intergemeentelijke samenwerkingsverband ISD Brabantse Wal uit de regio Bergen op Zoom.

Aan Vlaamse zijde neemt VDAB de dienstverlening met reguliere middelen op in haar aanbod aan werkzoekenden en werkgevers. De Belgische en Nederlandse vakbonden boden deze dienstverlening aan grensgangers al tientallen jaren aan en blijven die ook met eigen middelen verder zetten, binnen het netwerk van de GrensInfoPunten.

Grensoverschrijdende arbeidsmarktwerking

Uit cijfers van de Europese Commissie van september 2017 blijkt dat grensstreken in Europa gemiddeld tussen de 2 en 8% regionale economische activiteit mislopen door belemmeringen veroorzaakt door de grens. Een tweede doelstelling van het project Grensinformatievoorziening Vlaanderen-Nederland was daarom het faciliteren en bevorderen van een grensoverschrijdende arbeidsmarktwerking tussen Vlaanderen en Nederland. Partners als VDAB en UWV Werkbedrijf, maar ook de Nederlandse gemeenten, vonden elkaar dankzij het project steeds beter in de betrachting de grens als belemmering voor de arbeidsmarkt weg te vagen. Zowel werknemers als werkgevers uit de grensstreek verkleinen immers gevoelig hun vijver aan potentiële vacatures of kandidaten door met de rug naar de grens te staan.

Voor- en nadelen van grensarbeid

Voor de individuele werknemer of werkzoekende biedt werken over de grens vaak een ideale job in eigen streek op, met weinig fileleed. De keuze moet echter op individuele basis goed geïnformeerd gebeuren, aangezien de wetgevingen van beide landen soms op onverwachte wijze op elkaar inspelen.

Het vrij verkeer van werknemers is een belangrijke verworvenheid van de Europese Unie. Initiatieven zoals de GIP’s en de EURES (EURopean Employment Services)-dienstverlening moeten ervoor zorgen dat de arbeidsmobiliteit voor de individuele burger ook fair kan verlopen. Een werknemer mag immers niet benadeeld worden door het feit dat hij gebruikt maakt van zijn recht om in een ander Europees land aan de slag te gaan.

Cijfers grensarbeid Vlaanderen-Nederland       

In juni 2017 telde het RIZIV, dat statistieken bijhoudt over het aantal grensgangers tussen België en Nederland, een kleine 12 000 inkomende grensarbeiders vanuit Nederland naar België. Ruim 32 000 inwoners van België maken de omgekeerde beweging en zijn in Nederland aan de slag. In Nederland publiceerde het CBS recent cijfers uit 2016 waaruit dan weer bleek dat er 40 000 inwoners van België in Nederland werkten. De cijfers kunnen verschillen, afhankelijk van wie wordt meegeteld als grensganger. Het totale aantal actieve, werkende grensgangers tussen beide landen situeert zich dus ergens tussen de 45 000 en 50 000.