Schip Lauranda terug naar thuishaven: de Provinciale erfgoedsite Scheepswerven Baasrode

Tot nu toe lag de Lauranda aan het Steen in Antwerpen, maar ze werd in 1928 op de scheepswerven van Baasrode gemaakt. De Lauranda is een vrachtschip van het type ‘spits’. Ooit was dit heel typisch voor onze streek maar vandaag bestaan er maar een handvol meer van. De Lauranda zal een mooie nieuwe troef zijn voor de erfgoedsite die de Provincie Oost-Vlaanderen uitbouwt op de Scheepswerven Baasrode. Ondertussen kwam het Provinciebestuur ook het originele scheepsarchief van de Lauranda op het spoor.

De Lauranda op haar plaats in Baasrode

De Lauranda werd in 1928 gebouwd voor de Baasroodse schipper Jan Verheyen op de werf Van Praet-Dansaert in Baasrode. Die werf was gespecialiseerd in binnenschepen, hoofdzakelijk spitsen zoals de Lauranda. De ongemotoriseerde Lauranda is de voorloper van de gemotoriseerde spits ALYV die al op de site in Baasrode ligt. In België bestaan er maar een handvol originele, ongemotoriseerde sleepspitsen. Ze is één van de laatste getuigen van een beeld dat ooit typisch was voor onze binnenwateren, een icoon van de Belgische en Franse binnenvaart in de twintigste eeuw.

"Een bijzonder heuglijke dag voor de Provinciale erfgoedsite Scheepswerven Baasrode", stelt gedeputeerde Jozef Dauwe, bevoegd voor Erfgoed. "De Lauranda is een extra troef voor de levendige erfgoedsite over de scheepsbouw en de binnenvaart die de Provincie Oost-Vlaanderen de komende jaren in Baasrode ontwikkelt. Ze hoort hier thuis. Bovendien is het schip ingericht als expositieruimte, dus dat komt zeker van pas. Kortom, een mooie aanvulling voor het bezoek aan de ateliers, de meesterwoning en de scheepsmodelbouwschool dat nu al mogelijk is op de site in Baasrode".

Sinds 1978 behoort de Lauranda tot de collectie van het MAS en lag ze naast het Steen in Antwerpen. Door de verscherpte focus van het collectiebeleid van Stad Antwerpen en de werken aan de kaai komt het vrachtschip nu terug naar Baasrode

Scheepsarchief ontdekt met unieke informatie

Naar aanleiding van de komst van de Lauranda kwam de Provincie Oost-Vlaanderen bij een privé-verzamelaar het scheepsarchief van de Lauranda op het spoor. Verzamelaar Koen De Vriese vond het document in de nalatenschap van binnenvaartkenner en adjunct-conservator van het Nationaal Scheepvaartmuseum Alex De Vos. Naast de aankoopacte zat ook het vrachtboek hierin. Voortaan is gekend welke reizen de Lauranda precies aflegde en met welke vracht. De eerste reis voer bijvoorbeeld van Gent naar Auby met nitraat. Maar ook kolen, cement, enzovoort werden vervoerd tussen Vlaanderen en Frankrijk. We lezen ook dat het schip af en toe terugkwam naar Baasrode voor onderhoud en herstel.

Leuk detail: uit het vrachtboek blijkt ook dat 'Lauranda' de naam was van de dochter van de schipper. Ze schreef op de binnenzijde van de kaft van het vrachtboek: 'Lauranda Verheijen geboren te Hensies 30 januari 1922 ik was 10 als ik dat geschreven heb!' De schipper noemde zijn schip dus naar zijn zesjarige dochter. Het schipperskoppel ging in 1968 op pensioen en bleef tot 1975 op het schip wonen. Toen het schip overgelaten werd aan het Nationaal Scheepvaartmuseum in Antwerpen wilde de schipper er niet bij zijn …

Spectaculaire actie

De sleepspits Lauranda is 38 meter lang en 5 meter breed, weegt ongeveer 80 ton en heeft een laadvermogen van 378 ton. Ze wordt op een ponton over water naar Baasrode gebracht en daar met twee 400-tons kranen op de site en op haar plaats in het droogdok getild.

Iedereen is welkom om een kijkje te komen nemen naar deze spectaculaire werken! Ze beginnen op dinsdag 16 oktober rond 8.30 uur en het einde wordt voorzien tussen 14 uur en 16 uur. Toegang via de parking aan de Sint-Ursmarusstraat.

Indien het te veel waait, gaan de werken niet door.