Schatten ontdekt in het begijnhof in Gent

Lenteschoonmaak op een erfgoedlocatie

Het zogenaamde ‘klein begijnhof’, Unesco Werelderfgoed, is al twintig jaar lid van Monumentenwacht Oost-Vlaanderen. Regelmatig inspecteren de monumentenwachters het erfgoed zodat de kerkfabriek zicht krijgt op welke werken er nodig zijn om het in goede staat te houden.

Eén van de aanbevelingen was een grote opruimactie van de bergruimten. Dit was een grote uitdaging voor de kerkfabriek. Ze vonden helpende handen bij de jongeren van de Sint-Michielsbeweging en vrijwilligers van Stad Gent. Deze werden begeleid door de Provincie.

Alle kasten werden leeggehaald. Te bewaren erfgoed werd gescheiden van gebruiksvoorwerpen. De voorwerpen en de kasten werden proper gemaakt. Houtworm werd bestreden in de provinciale anoxiekamer. Ook voor gespecialiseerd verpakkingsmateriaal en toestellen, zoals museumstofzuigers kon men op de Provincie rekenen. Alles wat bewaard moet blijven, werd teruggeplaatst in de kasten. Ditmaal volgens de regels van de kunst. Met de provinciale subsidie van 1 590 EUR konden de kasten beter worden ingericht. 

“De advisering, subsidiëring, coördinatie en logistieke steun in de Gentse begijnhofkerk is een mooi voorbeeld van hoe het Provinciebestuur erfgoedzorgers, die voor grote uitdagingen staan, op verschillende manieren vooruit helpt”, legt gedeputeerde Annemie Charlier, bevoegd voor Erfgoed uit.

“De samenwerking met Provincie Oost-Vlaanderen is een echte revelatie en verloopt uitstekend. Als kleine kerkgemeenschap is het immers niet mogelijk om een conservatieproject voor de kunstschatten, het religieus textiel en de liturgische gebruiksvoorwerpen op poten te zetten zonder de planning, vrijwilligers en budgettaire steun vanuit de Provincie in samenwerking met de stad. Deugddoend en heel waardevol!”, getuigt de voorzitter van de kerkfabriek Jan Vermassen.

Opmerkelijke vondsten

Tijdens deze opruimactie werden een aantal opmerkelijke voorwerpen gevonden: fraaie en zeldzame 19^de-eeuwse tapijten, 18^de- en 19^de- eeuwse kussens en tafeltjes, een 17^de-eeuwse zilveren godslamp en een zilveren reliekhouder. De inventaris die het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC) gemaakt had, werd geactualiseerd. Een andere verrassende ontdekking was dat verschillende kasten samengesteld waren uit planken afkomstig van ander meubilair, luiken en … paneelschilderijen.

Vrijwilliger Francine Ongenae ontdekte een eerste schildering op de achterkant van een kastje op de sacristiezolder. “Bij het schoonmaken van een op het eerste gezicht banaal kastje zag ik aan de binnenkant uitgewerkte panelen. Aan de achterzijde vond ik een geschilderd tafereel van een gezelschap rond een eettafel. De ontdekking van mijn leven!”

Een andere schildering, van meerdere wapenschilden, werd ontdekt in een kast aan de achterkant van het altaar. Het blijkt over obiits (rouwborden) te gaan van de begijntjes.

Niet alleen de kasten zijn gemaakt van recuperatiemateriaal, ook het linnen en de gewaden bleken lappendekens van gerecupereerde en verstelde stoffen.

“Al dit erfgoed echoot de legendarische spaarzaamheid van de begijntjes. Als het ware duurzaamheid avant la lettre”, duidt Hilde De Smet van Monumentenwacht Oost-Vlaanderen.

Meer weten?

Bekijk de fotoreportage van de werken in het Begijnhof op www.oost-vlaanderen.be/begijnhof.

Je kan ook altijd een wandeling maken in het sfeervolle begijnhof. Er is een wandelbrochure ‘Erfgoedsprokkel’ te koop voor 2 EUR. Je kan dit ook downloaden via www.oost-vlaanderen.be/erfgoedsprokkel. Bij bepaalde gelegenheden en op aanvraag is de kerk toegankelijk voor publiek.

Voor wie graag meer wil lezen over dit begijnhof, bracht de Provincie recent nog een mooi boek uit. Surf naar www.oost-vlaanderen.be en zoek bij ‘publicaties’ naar ‘begijnen’.

Wie meer wil weten over de provinciale steun voor erfgoedzorg, surft naar www.oost-vlaanderen.be/erfgoed.