Nieuw stiltegebied erkend in Zwalm

De Vlaamse Overheid kende aan een deel van Rozebeke (Zwalm) het label van stiltegebied toe. Een stiltegebied is een uniek, waardevol gebied met nauwelijks of geen storend omgevingsgeluid. Het stiltegebied in Zwalm is nog maar het tweede gebied in Oost-Vlaanderen dat het label ontvangt.

In een stiltegebied is het niet absoluut muisstil. Er is wel geen of nauwelijks lawaai van voorbijrazend verkeer of grote industriële bedrijvigheid. De akoestische beleving van een stiltegebied wordt daarentegen wel bepaald door fluitende vogels, de ruisende wind, knisperende bladeren, voetstappen van wandelaars, spelende kinderen in de verte of dagelijkse landbouwactiviteiten.

Met de erkenning voor Rozebeke telt Vlaanderen elf officieel erkende stiltegebieden. Vier in de provincie Limburg, vijf in de provincie Antwerpen en sinds 2018 één in Oost-Vlaanderen, namelijk het Oost-Vlaamse deel van het stiltegebied Dender-Mark.

Belang van stilte

Wetenschappelijk onderzoek bevestigt het steeds meer: stilte en rust hebben een heilzame werking op onze mentale gezondheid. Bovendien is stilte ook van levensbelang voor de natuur, bijvoorbeeld voor broed- en trekvogels.

Akoestisch onderzoek

De Provincie ging enkele jaren geleden zelf op zoek naar verschillende potentiële stiltegebieden in Oost-Vlaanderen en polste bij verschillende gemeenten naar de interesse om een stiltegebied te creëren. ​ Zwalm was een van de eerste gemeenten die in 2020 mee op de kar sprong. De gemeente deed een beroep op de expertise van het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek (PCM). Het PCM voerde in 2021-2022 een uitgebreid akoestisch onderzoek uit in de zuidoostelijke uithoek van de gemeente rond de dorpskern van Rozebeke.

De resultaten van deze studie toonden de zeer goede akoestische kwaliteit en beleving van Rozebeke en omgeving aan. Op basis van de criteria voor stiltebieden bleek dat een gebied van zo'n 230 hectare in aanmerking kwam voor de erkenning als landelijk stiltegebied met twee sterren.

"Stilte is een bedreigd goed, zeker in het dichtbevolkte Vlaanderen. Toch is stilte een belangrijke bron van leefkwaliteit en heeft de natuur stilte nodig. Daarom is het zo belangrijk om stiltegebieden af te bakenen. De akoestische metingen door het PCM zijn essentieel om die afbakening ook wetenschappelijk te onderbouwen."
​​
​gedeputeerde Riet Gillis, bevoegd voor Milieu en Natuur

Troef voor de gemeente

Het is helemaal niet zo dat mensen die wonen in een stiltegebied altijd muisstil moeten zijn. Gebiedseigen geluiden horen immers bij een stiltegebied, zoals geluid altijd al deel uitmaakt van een natuurlijke of landelijke omgeving.

"We zijn uitermate blij dat aan onze vraag tot erkenning een positief gevolg werd gegeven. Rozebeke is een pareltje en verdient dit kwaliteitslabel. Voor ons betekent dit een extra stimulans en een instrument om geluidskwaliteit onder de aandacht te brengen. Zo dragen we zorg voor onze waardevolle leefomgeving, nu en voor onze volgende generaties."
​​
​Francia Neirinck, schepen voor Milieuzorg en Duurzaamheid

50 uur meetdata in Moervaartvallei

De Provincie liet ook in andere gebieden metingen uitvoeren om na te gaan of ze in aanmerking komen voor een erkenning als stiltegebied. Voor de Moervaartvallei, die zich uitstrekt over het grondgebied van Moerbeke, Lokeren, Sint-Niklaas en Stekene, lijkt een erkenning op termijn mogelijk.

Bijna 50 uur aan meetdata ​ tonen alvast een zeer goed resultaat: het hoogst aantal decibels werd geproduceerd door… krekels! De Kalkense Meersen, in de Scheldevallei, zijn ook een goede kanshebber. Daar zal de Provincie binnenkort akoestische metingen uitvoeren om de afbakening wetenschappelijk te onderbouwen. Zo kan ook dat natuurgebied op termijn een gooi doen naar de erkenning als stiltegebied.