Nieuw erfgoedproject: Provincie ent stervende Reus van Waasmunster
Donderdag 24 september 2020 — De Provincie Oost-Vlaanderen is gestart met het enten van de grote beuk in het kasteelpark van Ortegat in Waasmunster.
Deze 'Reus van Waasmunster' is meer dan 200 jaar oud en met een omtrek van 7,6 meter de dikste bruine beuk van België. De eeuwenoude reus zal de komende jaren afsterven omdat er veel grondwater is opgepompt voor de bouw van een nabijgelegen appartementsgebouw. Ook de aanhoudende droogte speelt een rol.
Op het moment dat de boom sterft, is er een opgekweekte ent, een kopie van de ouderplant, ter beschikking om opnieuw te planten. Zo krijgt de 'Reus van Waasmunster' een nieuw leven.
"Dit past helemaal in het nieuwe, unieke bomenproject van de Provincie Oost-Vlaanderen. Wanneer een boom met erfgoedwaarde sterft, ging zijn erfgoedwaarde en genetische waarde tot voor kort definitief verloren. Dankzij de expertise van onze depotconsulenten van de provinciale erfgoedsite Ename en van provinciaal domein Het Leen in Eeklo kunnen we die boom toch een nieuw leven geven. Dat is niet alleen belangrijk voor het uitzicht van een dorpsgezicht of landschap, maar ook voor de genetische diversiteit en het voortbestaan van de soort."
gedeputeerde Annemie Charlier, bevoegd voor Erfgoed
De Reus van Waasmunster
Als men Waasmunster-dorp binnenrijdt, valt de boom van 30 m hoog en 36 m breed meteen op, ook al staat hij op privé-domein. Met een stamomtrek van bijna 8 m is dit de dikste gekende bruine beuk in België. Op basis van de stamomtrek is deze reus zeker meer dan 200 jaar oud. Hij is dan ook beschermd als monument. De beuk stond dus al op deze plaats toen dit nog de abdij Roosenberg was. Nu behoort hij tot het uitgestrekte park van kasteel Ortegat dat is aangelegd in landschappelijke stijl. Genetisch materiaal van een bruine beuk van dergelijke leeftijd is genetisch zeer zeldzaam, zo niet uniek in België.
Het bomenproject van Provincie Oost-Vlaanderen
De depotconsulenten van de Provincie Oost-Vlaanderen verzamelen en vermeerderen genetisch materiaal van waardevolle bomen, de zogenaamde 'veteranenbomen'. Dat kunnen bedreigde, zeldzame of heel oude bomen zijn, of bomen die beschermd zijn. Denk maar aan de eeuwenoude knotlinde op het kerkplein van Massemen of de bekende Vollanderpopulier in Zottegem. Ze doen dat door enten, stekken of zaden te verzamelen, in samenwerking met specialisten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), een Regionaal Landschap, de Vlaamse overheid of boomverzorgers. Ze registreren ze in het provinciaal erfgoeddepot in Ename en kweken ze op in het provinciaal domein Het Leen in Eeklo. Als de originele boom sterft door ouderdom, ziekte of een calamiteit zoals een storm, dan biedt de Provincie het plantgoed aan. Afhankelijk van de situatie plant men dan een nieuwe, maar genetisch dezelfde boom terug op de oorspronkelijke plaats, of op een andere, betere plaats.
Op die manier verschijnt niet alleen opnieuw een boom in het straatbeeld, maar blijft het eeuwenoude genetische materiaal verder leven. Door oude soorten of variëteiten terug te introduceren en hun genetische diversiteit te bewaren, kan een soort zich ook beter beschermen tegen de effecten van de klimaatverandering.
Dit project past binnen het onroerenderfgoedbeleid van de Provincie en is nieuw voor Vlaanderen.
Is er een erfgoedboom bedreigd in jouw buurt? Contacteer de Provincie dan op [email protected].
Meer info over het project is te vinden op www.oost-vlaanderen.be/erfgoedbomen
www.oost-vlaanderen.be