Muziekcentrum De Bijloke wint Erfgoedprijs 2022 van Provincie Oost-Vlaanderen

Provincie Oost-Vlaanderen zocht voor haar Erfgoedprijs 2022 een voorbeeldige herbestemming van onroerend erfgoed. Drie sterke kandidaten gingen de strijd aan: Muziekcentrum De Bijloke in Gent, de Paterskerk in Sint-Niklaas en hoeve De Baere in Maldegem. Uiteindelijk was het De Bijloke die het meest overtuigde. De 13de-eeuwse gotische ziekenzaal kreeg een herbestemming tot concertzaal voor klassiek, jazz en nieuwe muziek. De zaal is nu visueel en akoestisch, zowel op vlak van erfgoedzorg als op vlak van muziekbeleving, een voorbeeld op internationaal niveau. De prijs van 10.000 EUR wordt eerlijk verdeeld tussen de bouwheer Stad Gent en de architect DRDH Architects.

“Zonder een visionaire bouwheer, een visionaire architect én een goede samenwerking tussen die twee is er geen geslaagde herbestemming. Met onze Erfgoedprijs willen we bouwheren en architecten aanmoedigen om het al aanwezige erfgoed op een deskundige manier blijvend een plek te geven in onze omgeving en samenleving. Een duurzame daad die aan de slag gaat met reeds aanwezige grondstoffen en betekenissen."

gedeputeerde An Vervliet, bevoegd voor Erfgoed

De jury van de provinciale Erfgoedprijs 2022 bestond uit Barbara Van der Wee, Hera Van Sande, Marc Dubois, Dimitri Minten en Koen Van Synghel.

Oudste, mooiste en nu ook akoestisch beste concertzaal 

Muziekcentrum De Bijloke is gevestigd in de impressionante 13de-eeuwse gotische ziekenzaal van het voormalig abdijziekenhuis en heeft een magistraal eikenhouten plafond. Het ontwerp van de vernieuwde concertzaal maakt gebruik van de specifieke kwaliteiten van die bestaande ruimte. Bovendien wordt het versterkt met karakteristieke elementen van hedendaagse concertzalen zoals zijgalerijen en koorbanken. Er werd als het ware een nieuw meubelstuk, of beter, een akoestisch instrument, in de historische ruimte geschoven. De zaal werd structureel verlaagd. Daardoor neemt het akoestisch volume toe en zijn het podium én publieksgedeelte volledig toegankelijk. Het creëert een intieme sfeer; het publiek wordt als het ware omarmd door muziek en geschiedenis. Dit is een correctie van de vroegere ruimtelijke en technische tekortkomingen. De Bijloke profileert zich ook met zijn erfgoed en pakt ermee uit de oudste concertzaal ter wereld te zijn.

De sterke elementen van de Paterskerk en de Hoeve De Baere

Ook twee andere kandidaten hadden veel sterke elementen in hun dossier.

De Paterskerk in Sint-Niklaas werd herbestemd tot een ontmoetingsruimte met drie polyvalente zalen. Dit gebeurde op basis van een masterplan waarbij de buurt werd betrokken. Dit project behoudt het publieke karakter van het gebouw. BEEL Architecten voegde een nieuwe ‘box’ toe in de kerk. Die werd in het bestaande volume van de kerk geschoven waardoor er drie autonoom te gebruiken ruimtes werden gecreëerd. De ingreep pretendeert niet oorspronkelijk te zijn. De ingang bevindt zich aan de kant van de kloostertuin waardoor die ook wordt betrokken.

De eigenaar van hoeve De Baere in Maldegem redde dit erfgoed door er een nieuwe functie aan te geven. De woning werd omgevormd tot een B&B, het wagenhuis tot een ontvangstruimte en de schuur werd een feestzaal met bar. Er werd zoveel mogelijk behouden, zowel in het interieur als het exterieur. Callebaut Architecten voegde een eerder discreet en functioneel nieuw volume toe dat de losse onderdelen van de hoeve verbindt en een binnenplein creëert. Ze deden enkel de meest noodzakelijke ingrepen in functie van gebruik en comfort. Er werd geen afbreuk gedaan aan de vroegere materiële wooncultuur.

Erfgoedgemeenschap thema Erfgoedprijs 2023

In 2023 is ‘erfgoedgemeenschap’ het thema van de Erfgoedprijs van de Provincie. De deadline voor het indienen van kandidaturen is 30 juni. Meer info: www.oost-vlaanderen.be/erfgoedprijs.