Ministers en provincie slaan handen in elkaar om ruimtelijke uitdagingen in de Dendervallei aan te pakken

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir en Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters bundelen de krachten met de Provincie Oost-Vlaanderen om samen de ruimtelijke uitdagingen in de Dendervallei aan te pakken. Op 18 december 2020 keurden de Vlaamse Regering en de Provincie Oost-Vlaanderen daarom de opstart goed van een Territoriaal Ontwikkelingsprogramma (T.OP) voor de Dender, inclusief de procedure voor opmaak van een Strategisch Plan Ruimte voor Water voor de Dendervallei.

”De bedoeling is om over de grenzen van gemeenten en sectoren heen projecten te realiseren die de omgevingskwaliteit in de Dendervallei verbeteren en zorgen voor meer ruimte zodat we ook het overstromingsrisico beperken”

Ministers Zuhal Demir en Lydia Peeters

De Dendervallei biedt vele troeven. Als een groen-blauw snoer ver­bindt de overstromingsgevoelige Dender steden en dorpen met het omliggende landschap. Natte meersen, cultuurlandschappen, bossen en parken kleu­ren de open ruimte. De steden die zich ontwikkelden op de oevers van de rivier kunnen bogen op een levendig cultureel en industrieel verleden. Naast de vele troeven, kampt het gebied tegelijk met grote ruimtelijke uitdagingen op het vlak van demografie, economie, waterveiligheid, recreatie, mobiliteit en open ruimte, versterkt door een verstedelijkingsgolf vanuit Brussel en de klimaatverandering. Deze uitdagingen vragen gebiedsspecifieke oplossingen die over de verschillende beleidsdomeinen en bestuursniveaus heen gaan. Een geïntegreerde samenwerking waarbij instrumenten en middelen gebundeld worden, maakt het mogelijk om deze problemen succesvol aan te pakken.

Het ‘Territoriaal ontwikkelingsprogramma (T.OP) Dender’ en het strategisch plan ‘Ruimte voor Water - Dendervallei’ creëren een kader voor een dergelijke geïntegreerde aanpak, ondersteunen en versterken de realisatiekracht in de Dendervallei en faciliteren zo het realiseren van belangrijke bovenlokale en Vlaamse doelstellingen rond omgevingskwaliteit en waterveiligheid.

“De Dendervallei is een prachtige regio maar heeft heel wat uitdagingen voor de boeg. Om verder uitvoering te geven aan onze Blue Deal en om ervoor te zorgen dat plannings- en vergunningsprocessen voor infrastructuurwerken veel vlotter lopen, verbeteren we de samenwerking voor het volledige Denderbekken. Enkel zo kunnen we ervoor zorgen dat we van mooie plannen naar effectieve realisaties op het terrein kunnen gaan”.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir

Opstart ‘Territoriaal ontwikkelingsprogramma (T.OP) Dender’ 

Voor de Vlaamse, provinciale en lokale overheden is de gebiedsgerichte samenwerking in de Dendervallei al langer prioritair. In het bijzonder vormden het Strategisch Project ‘Denderland’ opgestart in 2015 en de opstart van het geïntegreerd visievormingsproces ‘Ruimte voor water - Dendervallei’ in 2017 de motor om samen visies op te maken en uit te voeren.

Met de opstart van het ‘Territoriaal Ontwikkelingsprogramma (T.OP) Dender’ bestendigen de Vlaamse overheid en de Provincie Oost-Vlaanderen deze succesvolle aanpak . Vanaf nu wordt op een meer structurele en realisatiegerichte manier met de Dendergemeenten en partners rond een aantal grote verbindende uitdagingen samegewerkt. Denk aan de ruimtelijke ontwikkeling van de Dendervallei, het verhogen van de (leef)omgevingskwaliteit, het bufferen van de effecten van klimaatverandering en het stimuleren van de economische groei in de regio.

“Het SP Denderland maakte het de voorbije jaren mogelijk om met heel wat (boven)lokale actoren partnerschappen aan te gaan om de ruimtelijke uitdagingen in de Dendervallei, over de grenzen van besturen en sectoren heen, aan te pakken. Met de opstart van T.OP Dender bestendigen we deze manier van werken, vanuit een sterk partnerschap tussen Vlaanderen en de Provincie, én ondersteunen we lokale besturen, verenigingen, burgers en bedrijven die een actieve bijdrage willen leveren aan het verhogen van de leefomgevingskwaliteit.”

Annemie Charlier, gedeputeerde Oost-Vlaanderen bevoegd voor Ruimtelijke Planning

T.OP Dender versterkt de realisatiekracht in de Dendervallei. Het T.OP is een uniek instrument om een ruimtelijk beleid te ontwikkelen en te realiseren vanuit een vernieuwde wisselwerking tussen bottom-up en top-down. Het speelt uitdrukkelijk in op initiatieven van onderuit om ook Vlaamse en provinciale doelstellingen te realiseren. Het bundelen van krachten en middelen laat toe om zowel bovenlokale ruimtelijke projecten uit te voeren als concrete quickwin-realisaties op het terrein te bewerkstelligen die hiervoor een hefboom vormen.

De samenwerking met de betrokken Dendergemeenten Aalst, Affligem, Denderleeuw, Dendermonde, Geraardsbergen, Lebbeke, Liedekerke, Ninove, Roosdaal, is dan ook cruciaal. Ze staan mee in voor de succesvolle uitvoering van T.OP Dender. Hiervan getuigen enkele lokale quickwins die vandaag reeds in Geraardsbergen en Ninove worden gerealiseerd en een hefboom vormen in kader van ‘Ruimte voor water – Dendervallei’, waarvoor het strategisch plan momenteel in opmaak is.

Strategisch plan ‘Ruimte voor water – Dendervallei’

Samen met de opstart van T.OP Dender keurde de Vlaamse Regering eveneens de procedure goed voor het strategisch plan ‘Ruimte voor water – Dendervallei’ dat wordt opgemaakt om de wateroverlast in het Denderbekken aan te pakken. Dit strategisch plan geeft mee vorm aan de stroomgebiedbeheerplannen en creëert een duidelijk kader om plan- en vergunningsprocessen meer richting en houvast te geven. Via een participatief proces en alternatievenonderzoek wordt nagegaan welke maatregelen het overstromingsrisico kunnen verminderen maar ook ruimtelijke en maatschappelijke meerwaarde voor de Dendervallei creëren. Zo wordt een geïntegreerd voorkeursalternatief voor de ontwikkeling van een meer veerkrachtige Dendervallei vormgegeven. Dit wordt voorgelegd aan de Vlaamse Regering, die het uiteindelijke Strategisch Plan ‘Ruimte voor Water – Dendervallei’ zal vaststellen. Door de verankering als ruimtelijk project in T.OP Dender engageren de partners zich tot een samenhangende bundel aan maatregelen en projecten die nodig zijn om het plan op het terrein te realiseren. Het Vlaams Departement Omgeving, de Vlaamse Waterweg nv en de Provincie Oost-Vlaanderen nemen een hoofdrol op bij de coördinatie van T.OP Dender en de opmaak van het strategisch plan, zodat een samenhangende uitvoering mogelijk wordt.

“Het Strategisch Plan ‘Ruimte voor Water – Dendervallei’ brengt de geïntegreerde werkwijze van T.OP Dender in de praktijk. Naar analogie met de ervaringen rond de actualisatie van het Sigmaplan, wordt in overleg met heel wat actoren naar oplossingen gezocht die het overstromingsrisico in de Dendervallei verminderen, maar tegelijk ook meerwaarde creëren, op het vlak van wonen, werken, natuur, landbouw en toerisme.”

Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken