Klimaatrapporten: handig instrument voor lokaal klimaatbeleid

De Provincie Oost-Vlaanderen koestert de ambitie om klimaatneutraal te worden tegen 2040. Klimaat is één van de acht speerpunten in het provinciaal bestuursakkoord. De versnelde afbouw van de CO₂-uitstoot is het doel van het Oost-Vlaams klimaatbeleid.

Riet Gillis, gedeputeerde bevoegd voor Klimaat en Energie: "Een effectief klimaatbeleid vergt doortastende maatregelen op lange termijn. Het effect van deze maatregelen is jammer genoeg niet onmiddellijk zichtbaar. Vaak lopen beschikbare cijfergegevens ook enkele jaren achter. Door alle relevante cijfers, van verschillende bronnen en partners, te bundelen in één online tool, reiken we een instrument aan dat toelaat het lokale klimaatbeleid beter te monitoren. De komende jaren zijn immers cruciaal om de klimaatopwarming terug te dringen. Een goede boordcomputer is onmisbaar voor de gemeenten die aan het stuur van het lokaal klimaatbeleid zitten."

In deze databank is ook een kant-en-klaar klimaatrapport van elke gemeente terug te vinden. Dit rapport bundelt de belangrijkste gegevens op het vlak van de vermindering van de broeikasgasuitstoot. Zo zijn er cijfers over de CO₂- uitstoot per sector, het energieverbruik van huishoudens, renovatiepremies, mobiliteit en de productie van hernieuwbare energie op hun grondgebied. Op die manier krijgt de gemeente inzicht in de maatregelen die het meest effect hebben en waar eventueel extra acties nodig zijn. Via kaarten en grafieken wordt elke gemeente vergeleken met andere gemeenten, de Provincie of Vlaanderen. 
In het rapport zijn ook cijfers opgenomen rond bijvoorbeeld wonen en energiearmoede. Deze gegevens kunnen helpen verklaren waarom geleverde inspanningen wel of niet het gewenste effect hebben.

Drie klimaattendensen in Provincie Oost-Vlaanderen

Bijhorende grafieken zijn terug te vinden in de bijlage.

1. De CO₂-uitstoot daalt nauwelijks

Tussen 2011 en 2016 is er in Oost-Vlaanderen een lichte daling van de totale CO₂- uitstoot, goed voor -0,7%. Deze trend zien we over heel Vlaanderen, zij het met grote verschillen tussen gemeenten onderling. Om de nood aan dringende en doortastende klimaatacties kracht bij te zetten, heeft de Provincie Oost-Vlaanderen de klimaatdoelstellingen aangescherpt in functie van een versnelde uitvoering van de CO₂-vermindering met de focus op klimaatneutraliteit in 2040.

Particulier en commercieel vervoer hadden een aandeel van 41.8% in de totale CO₂-uitstoot in Oost-Vlaanderen in 2016. De belangrijkste uitdaging is om het aantal autokilometers terug te dringen. De Provincie Oost-Vlaanderen zet in op de verdere uitbouw van een fijnmazig provinciaal fietsnetwerk en de versnelde uitrol van de fietssnelwegen. De Provincie ondersteunt en stimuleert ook duurzame mobiliteitsprojecten en bouwt verder aan een trage wegennetwerk.

2. Woningen kunnen veel zuiniger

De woningen zijn verantwoordelijk voor een kwart van de CO_2-uitstoot in de provincie. De koude winter van 2013 is duidelijk zichtbaar in de cijfers. Reden temeer om onze woningen beter te isoleren. De Provincie investeert in duurzaam bouw- en renovatieadvies, stimuleert collectieve renovatieprojecten en organiseert groepsaankopen voor groene stroom.

Het elektriciteitsverbruik bedraagt in 2016 22,9% van het totale energieverbruik in de woningen in onze provincie. Fossiele brandstoffen zijn goed voor 65,6% van het energieverbruik. Naast bijkomende productie van groene stroom is de omschakeling naar groene warmte (o.a. via warmtepompen en warmtenetten) een grote uitdaging.

3. Er is nog veel potentieel voor zonnepanelen

De benuttingsgraad geeft aan welk percentage van de bruikbare daken op 31 maart 2018 effectief gebruikt werd voor zonnepanelen. Het potentieel vermogen op daken werd ingeschat voor de dakdelen waar de opgemeten zoninstraling groter is dan 1000 kWh/m²/jaar.

Het is overduidelijk dat er nog veel potentieel is voor zonnepanelen, zeker in landelijk gebied. De goede scores in het noordoosten van de Provincie, correleren met de industrialisatiegraad. Grote daken, dus ook van landbouwbedrijven, bieden veel potentieel.

Het Provinciebestuur stimuleert de installatie van zonnepanelen op haar grondgebied, o.a. met de groepsaankoop zonnepanelen. De vierde editie loopt nog tot en met 5 juli 2019.