Gevelbordje huldigt voortaan Waarschootstof als winnaar Provinciale Erfgoedprijs 2020

Op vrijdag 8 oktober 2021 onthulde de Provincie Oost-Vlaanderen een gevelbordje aan de voormalige textielfabriek S.A.W. in Waarschoot, de plek waar een echt ‘textielhuis’ tot stand zal komen. Het bordje zet ‘Waarschootstof’ in de kijker als winnaar van de Provinciale Erfgoedprijs 2020.

Het was de eerste Erfgoedprijs van de Provincie met als thema ‘erfgoedgemeenschappen’. De prijs werd ex-aequo toegekend aan Waarschootstof (Lievegem) en vzw Fonteintjesmolen (Ninove). Beide kregen een geldprijs van 5 000 EUR.

"Waarschoot was tot voor enkele decennia een centrum van textiel waar vooral de zogenaamde ‘waarschootstof’ van de getouwen rolde. Textiel behoort dus tot het historische DNA van de gemeente. Een groep enthousiaste inwoners bundelde de krachten om via onderzoek en publiekswerking dit verleden en zijn onroerend erfgoed weer herkenbaar te maken. Door uitgekiende samenwerkingsverbanden zijn een publicatie, een tentoonstelling, erfgoedroutes en passende herbestemmingen gerealiseerd. Zo heeft de gemeente haar identiteit teruggevonden. Deze werkwijze overtuigde de jury en de deputatie volgde haar graag in haar oordeel."

gedeputeerde An Vervliet, bevoegd voor Erfgoed

Waarschoot: textielgemeente

Waarschoot is al lang niet meer het textielcentrum dat het tot enkele decennia geleden was. Deze bijzonder rijke geschiedenis, die teruggaat tot het laatste kwart van de 17de eeuw en goed is gedocumenteerd, heeft wel sporen nagelaten in het landschap. Vele van de oudste fabrieksgebouwen zijn weliswaar onder de sloophamer verdwenen. Maar wie moeite doet, kan nog vele tastbare sporen ontdekken, nagelaten door de industrie en door de mensen die met deze nijverheid leefden en werkten. Denk maar aan de typische fabrieksarchitectuur die een eigen huisstijl vormde van oranje baksteen met decoratieve ontlastingsbogen en contrasterende witte omlijstingen. Die eeuwenoude huisvesting en inplanting van industriële activiteiten hebben hun stempel gedrukt en doen dat nog steeds op het uitzicht van de Waarschootse dorpskern vandaag. Alles samen is dit een indrukwekkend en intrigerend erfgoedlandschap.

Valorisatie van dit textiele erfgoedlandschap

De feitelijke vereniging Waarschootstof engageert zich om dit erfgoedlandschap te valoriseren door het kwetsbare bouwkundig erfgoed te lokaliseren en kenbaar te maken bij het brede publiek, bij de experts in industriële archeologie, maar ook bij de beleidsmakers. De vereniging ontwikkelde een duidelijke visie op de industriecultuur en de wijze waarop een erfgoedgemeenschap best omspringt met het (tastbare) industriële verleden. Door de uitgekiende samenwerkingsverbanden zijn een publicatie, een tentoonstelling, erfgoedroutes, passende herbestemmingen en zelfs opnieuw ‘waarschootstof’ gerealiseerd.

"De geldsom van de Provinciale Erfgoedprijs maakt mogelijk dat er verder gebouwd wordt aan de erfgoedgemeenschap en dat er nieuwe projecten komen. Voormalige werknemers en werkgevers zullen nog nauwer betrokken worden. Er zal fors geïnvesteerd worden in het lokaal-historische onderzoek van het onroerende en het immateriële verleden van Waarschoot, en de resultaten komen in publieksvriendelijke publicaties. Met een mondeling geschiedenisproject geven we de laatste getuigen van de Waarschootse textielgeschiedenis een stem via een heuse podcastreeks. Tot slot wil de werkgroep samen met andere verenigingen en ‘textiliens’ van het toekomstige Textielhuisje een centrale plaats maken waar alle erfgoedgeïnteresseerden en textielsympathisanten elkaar kunnen ontmoeten."

Pieter De Reu, één van de initiatiefnemers van Waarschootstof