Gerestaureerde kapel Kluisbergen krijgt gezelschap van nakomeling eeuwenoude linde

6 december 2024 - De Provincie Oost-Vlaanderen plantte op donderdag 5 december een lindeboom naast de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën in de Molenstraat in Kluisbergen. Daarmee is de gemeente een sfeervolle plek rijker en zijn de historische waarden hersteld. De kapel werd eerst deskundig gerestaureerd met behulp van subsidies en advies van de Provincie, en nu prijkt er opnieuw een linde naast. De boom is bovendien een exemplaar met eeuwenoude, streekeigen genen.

“Proficiat aan Anne De Pessemier, die het potentieel van dit kleine historische erfgoed zag en er zich belangeloos voor inzette. De heemkundige kring Erfdeel Kluisbergen wees de weg naar het aanbod van de Provincie die om ondersteuning bood met subsidies, advies én een waardevolle ent. Wat een mooie samenwerking!”

gedeputeerde David Coppens, bevoegd voor Erfgoed

Linde typische kapelboom

Wanneer men een boom bij een kapel wil plaatsen, is de linde een typische keuze. De symboliek van de boom gaat terug tot voor het christendom. Aan de voet van de lindeboom resideerden de schikgodinnen van de Germanen. Later werd die associatie aangepast naar de heilige Maria. Er is een duidelijke vrouwelijke link, want in de Nederlandse taal is de linde de enige boomsoort die een vrouwelijk geslacht heeft. De boom zou bescherming bieden. Vandaar dat die vaak geplant werd als gerechtsboom, welkomstboom, dorpslinde en natuurlijk bij kapellen.

Vroeger kwam de linde vaak voor in bossen. Het is een autochtone, sterke, klimaatbestendige boomsoort. De linde bloeit rijkelijk in juni en trekt dan veel bijen en hommels aan.

Bij de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën stonden oorspronkelijk zelfs twee lindes – nu is er slechts nog plaats voor één exemplaar.

Ent van eeuwenoude erfgoedboom

De boom die nu geplant werd, is een nakomeling van de eeuwenoude etagelinde van Nukerke (Maarkedal). Hoewel de exacte ouderdom van deze reus niet gekend was, werd de boom al vermeld op topografische kaarten uit de 19de eeuw. Storm Miguel velde dit beschermde groene monument in juni 2019. De Provincie entte deze veteraanboom om het waardevolle genetische materiaal te redden. De nakomelingen werden opgekweekt en kunnen nu opnieuw worden geplant.

Kapel gerestaureerd met steun Provincie

Eerder dit jaar werd de kapel op initiatief van Anne De Pessemier en Erfdeel Kluisbergen gerestaureerd. Het bouwwerk had erg te lijden onder waterinfiltratie. Er kwam vocht binnen langs het dak en de muren. Ook deze restauratie gebeurde met steun van de Provincie: de subsidieaanvraag werd geadviseerd door Monumentenwacht Oost-Vlaanderen. Zo werd gekozen voor leien in plaats van dakpannen, omdat die beter bij de kapel passen. Bovendien viel de keuze op kalkmortel - en geen cementmortel - omdat deze vochtregulerend werkt. Een budget van 4.847,41 euro werd voorzien om het dak, en het metsel- en voegwerk te herstellen.

Eeuwenoude markering kruispunt

De exacte bouwdatum van de kapel en aanplant van de oorspronkelijke linden is niet bekend, maar is zeker al eeuwen geleden. De kapel markeerde het kruispunt van de Molenstraat met een voetweg die schuin over het akkerland liep. Dat kan je nog duidelijk zien als je de Atlas der Buurtwegen van 1843-1845 raadpleegt.

Lees alles over het erfgoedbomenproject van de Provincie via oost-vlaanderen.be/erfgoedbomen. Meer info over de erfgoedsubsidies vind je via oost-vlaanderen.be/erfgoedsubsidies.