Fietssnelweg F41 Zelzate – Beveren/Waaslandhaven – Antwerpen

De Provincie Oost-Vlaanderen realiseerde i.s.m. het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid en de gemeenten Wachtebeke en Moerbeke, op gronden van de oude ‘suikerbieten’spoorlijn van Infrabel, een belangrijke schakel van 3,2 km op de fietssnelweg Zelzate/Gentse haven – Beveren/Antwerpse haven (F41), tussen Axelsvaardeken (Wachtebeke) en Terwestvaart (Moerbeke).

 

Gedeputeerde Peter Hertog, bevoegd voor mobiliteit: “We hebben de ambitie om voor ons grondgebied een sluitend netwerk van fietssnelwegen te realiseren. Door hoogkwalitatieve, veilige, comfortabele en voldoende ruim gedimensioneerde fietsinfrastructuur aan te bieden worden meer en meer pendelaars overtuigd om de fiets te nemen. Daar wordt op ingezet en daar draagt de realisatie van dit stuk fietssnelweg aan bij.”

Realisatie met uitdagingen
Dit traject van 3,2 km maakt deel uit van de fietssnelweg Zelzate – Beveren/Waaslandhaven – Antwerpen. Het is één van de laatste -en moeilijkst te realiseren- ontbrekende schakels voor de fietssnelweg Zelzate – Beveren – Antwerpen.

De voornaamste uitdagingen situeerden zich op vlak van:

Veilige kruispuntoplossingen met fietsers op de fietssnelweg in de voorrang

Een ‘fietssnelweg’ betekent niet noodzakelijk dat er heel snel gereden wordt. Een fietser haalt zijn/haar winst voornamelijk uit het beperken van het aantal ‘stops’ aan kruispunten. Dit moet natuurlijk op een veilige manier gebeuren. Daarom werd op een aantal kruispunten met heel lokale wegen (type III) het kruispunt zodanig veilig ingericht dat de fietsers voorrang hebben op het kruisende (auto)verkeer. Het betreft de kruispunten met het Axelsvaardeken, de Heidestraat en Keizershoek. Zo kunnen fietsers een traject vanaf Terwestvaart in Moerbeke tot aan de Stationsstraat in Wachtebeke – ongeveer 4 kilometer – non-stop afleggen.

Passage langs kwetsbaar gebied

De fietssnelweg loopt langs het Heidebos, Europees beschermd bos- en heidegebied. Om dit te respecteren werd - in overleg met het Vlaamse Agentschap Natuur en Bos - gewerkt met een betonverharding van 3m breed. Er werd geen verlichting geplaatst, maar wel kruispuntverlichtingen en voldoende signalisatie. Het aanwezige spoormateriaal werd behouden als fundering en tijdens het broedseizoen werden de werken tijdelijk opgeschort.

Inrichting restruimte voor natuur, recreatie en nutsleidingen

In de resterende ruimte in de oude spoorbedding, naast de fietsweg, werd een zone voor ruiter- en mountainbikerecreatie voorzien. Ook Eandis maakte van de gelegenheid gebruik om in de berm een middendrukgasleiding aan te leggen. De noordzijde van het fietspad (kant Heidebos) zal een natuurlijke begroeiing krijgen als overgang naar het bos- en heidegebied.

De aanleg van dit stuk fietssnelweg gebeurde in samenspraak met alle betrokken actoren. Infrabel stelde de gronden ter beschikking, het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid bewaakte mee de kwaliteit en subsidieerde de realisatie mee voor 40%, het Agentschap Natuur en Bos bewaakte de kwetsbaarheid van het natuurgebied en met de gemeentebesturen Wachtebeke en Moerbeke werd het gehele planproces en de realisatie in nauwe samenwerking doorlopen.

De werken werden uitbesteed aan Audebo nv uit Lochristi voor een bedrag van
508 515 EUR. De Vlaamse overheid geeft een subsidie van 209 706 EUR*.

Onderdeel van een netwerk van fietssnelwegen in de regio
Het Oost-Vlaamse fietssnelwegenplan, een netwerk van hoogkwalitatieve fietswegen, wil iedereen stimuleren om vaker de fiets te nemen naar werk, school, familie, … over langere afstanden (5, 10, 20 km).

Gedeputeerde Peter Hertog, bevoegd voor mobiliteit: "De oude spoorbeddingen tussen Zelzate en Moerbeke en verder naar Sint-Gillis-Waas zijn hiervoor heel geschikt en zijn als fietssnelweg geselecteerd tussen Zelzate (Gentse haven), de dorpen in het noorden van het Waasland, de Waaslandhaven en Antwerpen. Na de realisaties van het deel tussen Moerbeke en Sint-Gillis-Waas en een stuk in Wachtebeke, is nu Moerbeke – Wachtebeke aan de beurt. De dorpskernen Wachtebeke en Moerbeke worden hiermee op een veilige manier met elkaar verbonden, en het havengebied van Gent is op een veilige manier bereikbaar met de fiets. "

Streefdoel: fietssnelweg Zelzate – Sint-Gillis-Waas in 2018
Na dit deeltraject zijn er nog drie ontbrekende schakels (van oost naar west):

• de doortocht van Moerbeke langs het vroegere spoorrangeerstation van de suikerbietenfabriek – 0,7 kilometer
• Ombouw oude spoorbrug over de Langelede tot fietsbrug (2017)
• het traject langs het Kloosterbos in Wachtebeke naar de fietstunnel onder de R4 ter hoogte van Rosteyne (Zelzate) en naar de ingang van Arcelor Mittal. Dit gebeurt in nauw overleg met het Vlaamse Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) (wegbeheerder N449 en R4)

Samen zijn deze schakels nog goed voor ongeveer 2,5 kilometer fietssnelweg. De planfase voor deze laatste drie onderdelen is ingezet. Streefdoel is om deze deeltrajecten te realiseren tegen 2018. Hiermee ontstaat een aaneensluitende route van Zelzate naar Sint-Gillis-Waas en Beveren. Op het grondgebied Beveren wordt i.s.m. de gemeente Beveren en de Vlaamse overheid bekeken hoe een fietsverbinding naar de haven en Antwerpen best kan worden gerealiseerd; dit ook in overleg met de Provincie Antwerpen.

Het bestaande traject tussen Moerbeke en Sint-Gillis-Waas kan nog verder worden geoptimaliseerd tot fietssnelweg, en zal ook zo worden bewegwijzerd.

Zo ontstaat een aaneensluitende hoogkwalitatieve route van de Gentse haven (Zelzate) tot aan de Antwerpse haven en de stad Antwerpen, en krijgt het noorden van het Waasland een degelijke fietsverbinding.

_{* De Vlaamse overheid subsidieert 40 procent van de kostprijs via het ‘fietsfonds’. Na het verstrijken van de waarborgperiode worden de gemeenten Wachtebeke en Moerbeke eigenaar van het fietspad.}