Alternatieve piste warmtenet Dendermonde biedt oplossing voor VPK én buurt

Provincie Oost-Vlaanderen, stad Dendermonde en papier- en kartonproducent VPK hebben beslist om de zoektocht naar een externe site voor een nieuw warmtehub stop te zetten. Aanleiding voor deze beslissing is een nieuwe piste waarbij VPK haar bestaande energie-installatie op de eigen site in Oudegem kan ombouwen. Zo kan de steenkoolketel worden vervangen zonder bijkomende open ruimte aan te snijden, terwijl de kartonproductie en bijhorende werkgelegenheid behouden blijven.

Project Warm Dendermonde

In 2023 startten Provincie Oost-Vlaanderen, stad Dendermonde en VPK samen het project Warm Dendermonde met als doel een duurzame energievoorziening. Een nieuwe bio-energiecentrale moest de bestaande steenkoolketel van VPK vervangen en tegelijk restwarmte leveren voor een toekomstig warmtenet naar Dendermonde. Omdat er op de site van VPK zelf geen ruimte beschikbaar is, werd een Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) opgestart om een geschikte locatie in de omgeving te zoeken en te herbestemmen.

Grondige analyse

Drie potentiële locaties werden uitgebreid onderzocht. Een onafhankelijk studiebureau stelde een milieueffectenrapport op waarin per locatie de impact op het landschap en de leefomgeving werd beoordeeld. Daarnaast onderzocht een aparte studie de financieel-economische aspecten van de drie mogelijke locaties. Tot slot organiseerde de Provincie een aanvullend consultatiemoment met verschillende belangengroepen om inzicht te krijgen in de verschillende standpunten, bezorgdheden en prioriteiten.

Tijdens dit proces werd duidelijk dat de nadelen van een volledig nieuwe centrale steeds zwaarder doorwogen: een lange en onzekere timing, hoge investeringskosten en een complexe ruimtelijke context. Daarom bleven de projectpartners actief zoeken naar andere oplossingen die minder impactvol zijn voor de omgeving.

Ombouw bestaande installatie geniet voorkeur

Verder technisch onderzoek toont aan dat een ombouw van de bestaande installatie op de VPK-site zowel technisch als financieel haalbaar is, maar niet alle mogelijkheden van een volledig nieuwe centrale biedt. Na een zorgvuldige evaluatie van alle onderzochte opties kiezen de projectpartners nu voor een ombouw op de VPK-site.

Deze oplossing realiseert meerdere kernambities van het project. Ze zorgt voor een CO₂-reductie en maakt het mogelijk om reject - niet-recycleerbare fractie uit oud papier - als brandstof te benutten. Daarnaast blijft de uitkoppeling van (rest)warmte naar een warmtenet mogelijk.

"In dit scenario kunnen alle bedrijfsactiviteiten, inclusief de golfkartonafdeling, op de huidige site blijven. Hierdoor blijft de open ruimte in Dendermonde gevrijwaard net als de bestaande bedrijfsstructuur en tewerkstelling. Bovendien hoeft niemand zijn woning te verlaten."
​​
​gedeputeerde Dagmar Beernaert, bevoegd voor Ruimtelijke Planning

Volgende stappen

Omdat de nieuwe installatie op het eigen terrein binnen de industriezone kan worden gerealiseerd, vervalt ook de noodzaak voor een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan. Het PRUP-proces wordt daarom stopgezet.

Met deze keuze geeft VPK een krachtig signaal: het bedrijf blijft stevig verankerd in Oudegem en investeert fors in de verduurzaming van zijn energievoorziening. Tegelijk wil VPK een betekenisvolle rol spelen in de buurt door restwarmte te leveren. Zo blijft het bedrijf een belangrijke speler in de lokale warmtetransitie.

Hoewel het PRUP wordt stopgezet, blijft het project Warm Dendermonde verder lopen. Voor Provincie Oost-Vlaanderen en stad Dendermonde blijft het een duidelijke ambitie om samen te werken aan de verduurzaming van Dendermonde. Samen met VPK en andere partners blijft het gezamenlijke doel overeind: duurzaam verwarmen.

VPK-site in Dendermonde